De locus van de allelen O en o bevindt zich op het X-chromosoom, wat dus wil zeggen dat de kleur rood geslachtsgebonden is. We weten dat een poes in het bezit is van twee X-chromosomen, en een kater slechts van één X-chromosoom. Hij heeft namelijk op de plaats waar een poes een tweede X-chromosoom heeft, een Y-chromosoom, wat hem tot kater maakt. Hieruit blijkt dat een poes twee allelen heeft op deze plaats, en een kater maar één. Het desbetreffende gen moet bij een kater dus altijd in het fenotype terug te vinden zijn. Zo heeft een zwarte (of chocolate/cinnamon) kater altijd XoY, en een rode kater altijd XOY, hier is geen twijfel over aangezien er geen sprake kan zijn van dragerschap. Een poes heeft twee X-chromosomen, dus moeten er ook twee allelen aanwezig zijn. Een zwarte (chocolate/cinnamon) -dus met eumelanine gekleurde- poes moet dus twee keer het recessieve o gen hebben, wat blijkt uit het genotype XoXo. Een rode poes -volledig gekleurd met phaeomelaninen- moet echter op elk X-chromosoom een O-gen hebben, en heeft dus genotype XOXO. Het Orange gen wordt wel met een hoofdletter geschreven, maar in feite is er geen sprake van een echt dominant gen. Wanneer een poes namelijk de genetische formule XOXo heeft, resulteert dat in een fenotypisch tortie poes; een poes waarbij zowel eumelaninen als phaeomelaninen aanwezig zijn. Je zou nu kunnen denken dat deze twee genen gaan mengen, en er sprake is van een incomplete dominantie, oftewel een intermediaire overerving. Maar er vindt zich een heel ander proces plaats, waardoor het genotype XOXo zordt voor een fenotypische tortie.

Er wordt namelijk verondersteld dat er slechts één X-chromosoom van een poes actief is, en de andere is uitgeschakeld. Dit gebeurd om het genetische evenwicht te herstellen, aangezien een kater maar één X-chromosoom heeft. Het proces van uitschakeling en activiteit verschilt steeds per pigmentcel (melanocyt). Zo is in de ene cel het XO- chromosoom actief, en het Xo-chromosoom uitgeschakeld, en in de andere cel omgekeerd. Een cel waarin het O- gen actief is kan alleen phaeomelaninen produceren, en een cel waarin Xo actief is eumelaninen. Omdat dit fenomeen steeds berust op toeval, is het tortie patroon uiterst variabel en volkomen willekeurig. Polygenen hebben hier nauwelijks invloed op, waardoor selectie op het juiste tortie patroon eigenlijk zinloos werk is. De uitschakeling van één van de twee X-chromosomen begint al in embryonale fase. Een paar dagen na de bevruchting is het kitten nog niet meer dan een hoopje cellen. Wanneer het aantal cellen nog zeer gering is treedt dit proces in werking, en wordt er steeds één X-chromosoom geactiveerd en één uitgeschakeld. Dit blijft door gaan naarmate het kitten groeit, en het aantal cellen toeneemt. De chromosomen (o.a. in de melanocyten) blijven altijd zo staan, dus het tortie patroon kan dus niet meer veranderen. Deze activiteit van de X-chromosomen kan bij een kater gewoonlijk niet worden waargenomen, aangezien zij maar één -altijd actief- X-chromosoom hebben. Maar er zijn uitzonderingen; er kan namelijk tijdens de celdeling van de geslachtscellen wel eens wat fout gaan, waardoor de eicel van de poes twee X-chromosomen bevatten. Wordt deze eicel bevrucht door een zaadcel met een Y-chromosoom, dan ontstaat een kater de genetische formule XXY. Omdat hier weer twee X-chromosomen in het spel zijn, wordt er weer eentje uitgeschakeld, waardoor (als het toevallig een XOXoY kater is) een tortie kater kan ontstaan. Deze XXY-katers zijn meestal steriel.